ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ 9ου ΤΟΜΟΥ
Πρόλογος εκδότη Πρόλογος του συγγραφέα Ο Ποντιακός Ελληνισμός Ιστορία - Πολιτισμός Η δραστηριότητα των Ποντίων Εισαγωγή Διοικητική, εκκλησιαστική και πληθυσμιακή κατάσταση του Πόντου Όρια και διοικητική διαίρεση Εκκλησιαστική διαίρεση Διοικητική διαίρεση του σύγχρονου Πόντου Αλησμόνητες πατρίδες του Πόντου ΜΕΡΟΣ Α' ΙΣΤΟΡΙΑ Α’ Ο ΠΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ α) Γηγενείς λαοί του Πόντου β) Η ελληνική παρουσία στον Πόντο Αλεξανδρινή περίοδος - Ελληνιστικά χρόνια γ) Η Ρωμαιοκρατία στον Πόντο Β’ Ο ΠΟΝΤΟΣ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ (τέλη 3ου αι. - 1461) 1. Μέχρι 1204 2. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204-1461) 3. Η άλωση της Τραπεζούντας (1461) και η ολοκλήρωση της τουρκικής κατάκτησης του Πόντου Οι τελευταίες μέρες και η άλωση της Τραπεζούντας, όπως τις περιγράφει ένας ιστορικός του περασμένου αιώνα Η άλωση της Τραπεζούντας Γ’ Ο ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ 1. ΟΙ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ (Γενικά) Εισαγωγή Οι εξισλαμισμοί και οι συνέπειές τους Οι εξισλαμισμοί στον Πόντο α) Οι εξισλαμισμοί κατά περιοχές Οι εξισλαμισμοί στις περιοχές του Όφη και της Τόνγιας Γενικά Οι εξισλαμισμοί στον Όφη (Οφλήδες) Οι εξισλαμισμοί στην Τόνγια (Τονγιαλήδες) Οι μεταρρυθμίσεις του 19ου αι. στην οθωμανική αυτοκρατορία β) Οι κρυπτοχριστιανοί του Πόντου Κατηγορίες των Κρυπτοχριστιανών Οι ονομασίες των Κρυπτοχριστιανών του Πόντου Πρώτες οργανωμένες μαζικές κινητοποιήσεις Εισαγωγικά Οι προξενικές Εκθέσεις Η επέκταση των κινητοποιήσεων Η επέμβαση του Άγγλου Πρόξενου υπέρ των μουσουλμάνων Οι αγώνες των φανερωμένων Κρωμιωτών για δικαιώματα συνεχίζονται Τουρκικά αντίποινα στις κινητοποιήσεις των Κρυπτοχριστιανών του Πόντου. Προξενικές και άλλες μαρτυρίες • Ανοχή και αδιαφορία • Εκβιασμοί - βασανιστήρια • Αναγκαστική αναγνώριση - υποχρεωτική στράτευση Ο προστατευτικός ρόλος των Μοναστηριών και των αρχιμεταλλουργών Ο ρόλος των Μοναστηριών Ο ρόλος των αρχιμεταλλουργών Επίλογος ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ α) Χρονοδιάγραμμα πορείας του Κρυπτοχριστιανικού Ζητήματος στον Πόντο β) Τελικές εκτιμήσεις 2. Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ Εισαγωγή Γενοκτονία Ψήφισμα του Ελληνικού Κοινοβουλίου (8 Απριλίου 1921) Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού Πώς κλιμακώνεται η Γενοκτονία α) Κατάργηση του Προνομιακού καθεστώτος β) Στρατολογία Χριστιανών γ) Εξόντωση Οικογενειών δ) Επιτάξεις και φορολογίες ε) Εξισλαμισμοί στ) Κακουργήματα ζ) Απελάσεις Ομολογίες από την Τουρκική πλευρά Ομολογίες ξένων Καταδικασθέντεςαπό το Δικαστήριο Ανεξαρτησίας (Αμάσεια, 1921) Ύμνος του Πόντου Δικαίωση για τη Γενοκτονία Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΑ Εισαγωγή «Χρέος όλων των Ελλήνων να αγωνιστούν για την αναγνώριση», δήλωσε ο Απ. Κακλαμάνης Γενοκτονία των Ποντίων Τα ντοκουμέντα Έκθεση στον ΟΗΕ Από τη γενοκτονία στη δικαίωση Διεθνής εκστρατεία ενημέρωσης για τη Γενοκτονία των Ποντίων «Δεν ξεχνάμε, ούτε ξύνουμε πληγές» Μαρτυρία ενός πρόσφυγα Διεθνοποίηση της Γενοκτονίας τώρα Εκδηλώσεις μνήμης και στην Αυστραλία για τη Γενοκτονία των Ποντίων Ανέγερση μνημείου Ποντίων στις ΗΠΑ Η ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΘΕΣΕ ΣΤΟΝ ΟΗΕ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ Ένας λαός υπό συνεχή έξοδο Εξολόθρευση και διασκορπισμός Μετέπειτα μαζικές έξοδοι Συμπεράσματα 3. ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ α) Γενικά Στόχοι δημιουργίας του Αντάρτικου β) Ιδιαίτεροι λόγοι που ευνόησαν την ανάπτυξη και επέκταση του Αντάρτικου γ) Σπουδαιότερες μάχες στο Δυτ. Πόντο Αρχηγοί αντάρτικων ομάδων του δυτικού Πόντου δ) Ο Αγώνας στον ανατολικό Πόντο ε) Άλλες εστίες αντίστασης Το «Ζάλογγο» του Πόντου στ) Η αριθμητική δύναμη των ανταρτών ζ) Το Αντάρτικο και η Δημοκρατία του Πόντου η) Αίτια αποτυχίας του Αντάρτικου ως προς το στόχο «Δημοκρατία του Πόντου» • Αίτια που αφορούν στο ίδιο το Αντάρτικο • Αίτια που οφείλονται σε εξωτερικούς παράγοντες Ο Γερμανός Καραβαγγέλης οργανώνει τους αντάρτες στον Πόντο Εισαγωγή Δ’ Ο ΠΟΝΤΟΣ ΣΕ ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ 1. Αίτια - Περίοδο 2. Οι μετοικεσίες κατά περιόδους 3. Αντίστροφο ρεύμα Η προέλευση των Ελλήνων του Καυκάσου και της Ν. Ρωσίας α) Κατά επαρχίες προέλευσης β) Κατά περιοχές εγκατάστασης Ε’ Η ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1. Η προσφυγιά του Ποντιακού Ελληνισμού Προσφυγικά ρεύματα από τη Μικρά Ασία προς την Ελλάδα 2. Το προσφυγικό πρόβλημα γενικά Οι δραστηριότητες της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ) Οι μετονομασίες των οικισμών από τους πρόσφυγες ΣΤ’ Η ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΠΟΝΤΙΩΝ όπως αποτυπώθηκε στις σύγχρονες εφημερίδες και στα περιοδικά 1. Οι νεοπρόσφυγες Ελληνοπόντιοι Ανασκόπηση του προβλήματος Το πρόβλημα της προσφυγιάς σήμερα και τότε 2. Η ίδρυση της Ρωμανίας Παράδειγμα πολιτισμού «Λιθάρι ...Λιθάρι» Χρονολόγιο νεότερης ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού (1204-1998) Περίοδοι Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής Η προσφυγιά - Η παλιννόστηση






ΜΕΡΟΣ Β’ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
'Σ σον Πόντον Α’ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΠΟΝΤΟ (5ος π.Χ. αι. - 4ος μ.Χ. αι.) Ειδικότερα: α) Θέατρο β) Ποίηση γ) Φιλοσοφία - Σοφιστική δ) Ιστορία - Γεωγραφία ε) Φιλολογία Επιστήμες Εκκλησιαστική Γραμματεία style="mso-ansi-language:EN-US"> Β’ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΠΟΝΤΟ α) Μέχρι το 1204 β) Τα Γράμματα και οι Τέχνες στην Τραπεζούντα (1204-1461) Οι σπουδαιότεροι λόγιοι στην Τραπεζούντα Γ' Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΣΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ 1. Η λαϊκή τέχνη γενικά α) Λαϊκή αρχιτεκτονική β) Κεραμική γ) Η τέχνη του σιδήρου και του χαλκού δ) Η ξυλουργική ε) Κατασκευή μουσικών οργάνων 2. Οι χοροί και τα τραγούδια των Ποντίων Οι κυριότεροι ποντιακοί χοροί Τραγούδια 3. Το λαϊκό θέατρο στον Πόντο (Οι «Μωμόγεροι») 4. Η παιδεία στον Πόντο (19ος αι.-1923) Εκπαιδευτική κίνηση στον Πόντο (παραμονές της Ανταλλαγής) Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας Το Φροντιστήριο Αργυρούπολης Φιλεκπαιδευτικοί Σύλλογοι 5. H εκκλησία και τα μοναστήρια του Πόντου α) Η Εκκλησία του Πόντου β) Τα μεγάλα μοναστήρια του Πόντου και η πολιτιστική προσφορά τους Παναγία Σουμελά Άγιος Ιωάννης ο Βαζελώνας Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα Η ανίδρυση της Μονής Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα στο Ροδοχώρι Νάουσας γ) Άλλα μικρότερα μοναστήρια του Πόντου Η πολιτιστική και θρησκευτική προσφορά των μοναστηριών Εικόνες από τη σχολική ζωή του Πόντου Εικόνες από τη θρησκευτική ζωή του Πόντου Εικόνες από την οικογενειακή ζωή του Πόντου Εικόνες από την επαγγελματική ζωή του Πόντου Εικόνες από την ψυχαγωγία των Ποντίων τον παλιό καλό καιρό Εικόνες από τα ήθη και έθιμα του Πόντου Οι χοροί των Ποντίων Ο Τύπος του Πόντου Η αρχιτεκτονική στον Πόντο Πολιτιστικοί σύλλογοι Ποντίων προσφύγων Η τέχνη στον Πόντο Τοπία του Πόντου Δ’ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ Πόλεις και κωμοπόλεις με ακμαίο Ελληνισμό 1. ΒΙΛΑΕΤΙ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ α) Σαντζάκι Τραπεζούντας Η Εκκλησία της Τραπεζούντας — Τραπεζούντα Εκκλησίες, Μοναστήρια και άλλα μνημεία της Τραπεζούντας yes"> Ναοί και Μοναστήρια της Τραπεζούντας yes"> Τα τείχη της Τραπεζούντας yes"> Τα ανάκτορα των Κομνηνών Δαφνούντα (λιμάνι Τραπεζούντας) Το Λεοντόκαστρο (δυτικά της Δαφνούντας) — Η Λιβερά — Τα Πλάτανα (Η Ερμώνασσα) — Τα Σούρμενα — Η Τρίπολη — Η Κερασούντα — Η Πουλαντζάκη — Τα Κοτύωρα (Η Ορντού) β) Σαντζάκι Αμισού (Σαμψούντας) — Η Αμισός (Σαμψούντα) — Ο Τσαρσαμπάς (Θεμίσκυρα) — Η Τέρμε (Θέρμη) — Η Οινόη (Ούνια) — Η Φάτσα — Η Πάφρα (ή Μπάφρα) — Το Αλατζάμ (η Λεοντόπολις) γ) Σαντζάκι Γκιουμούς-Χανέ (Αργυρούπολης) — Η Αργυρούπολη (Γκιουμούς-Χανέ) — Η Άρδασσα — Η Καρμούτ — Η Ίμερα — Η Κρώμνη — Η Σάντα (ή Σαντά) Τοπογραφία - διοίκηση - πληθυσμός - ενορίες - επαγγέλματα Η Σάντα τέλη του 19ου αι. Η Σάντα παραμονές της Ανταλλαγής (1923) — Το Σταυρί(ν) — Η Ερζερούμ (Θεοδοσιούπολη) 2. ΒΙΛΑΕΤΙ ΚΑΣΤΑΜΟΝΗΣ (συνεχίζει δυτικά το βιλαέτι Τραπεζούντας) α) Σαντζάκι Κασταμονής — Η Κασταμονή — Η Ινέπολη — Η Σαφράμπολη (Θεοδωρούπολη) β) Σαντζάκι Μπόλου — Το Παρθένιον (Παρτίν) — Η Ποντοηράκλεια (Το Ερεγλί) γ) Σαντζάκι Γαγγρών — Η Γάγγρα (το Τσάγγιρι) δ) Σαντζάκι Σινώπης — Η Σινώπη 3. ΒΙΛΑΕΤΙ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΣ (ΣΙΒΑΣ) α) Σαντζάκι Σεβάστειας (Σιβάς) — Η Σεβάστεια (Σιβάς) β) Σαντζάκι Καρά Χισάρ — Το Καρά Χισάρ (η Κολώνεια - Νικόπολη) γ) Σαντζάκι Τοκάτης — Η Τοκάτη (Ευδοκιάς) — Η Νεοκαισάρεια (Νικσάρ, αρχαία Κάβειρα και έπειτα Διόσπολις) δ) Σαντζάκι Αμάσειας — Η Αμάσεια — Η Μερζιφούντα (Ηλιούπολις) — Η Κάβζα 4. ΒΙΛΑΕΤΙ ΑΓΚΥΡΑΣ α) Σαντζάκι Άγκυρας (12 καζάδες) — Η Άγκυρα (Άγκαρα) β) Σαντζάκι Υοσγάτης (5 καζάδες) — Η Υοσγάτη — Το Ακ-Νταγ-Μαντέν Ε’ ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ α) Γόνοι Μεγάλων Οικογενειών Προσωπικότητες του Πόντου (β’ μισό 19ου αι. και εξής) α) Προσωπικότητες του Πόντου που διακρίθηκαν στα γράμματα και στις επιστήμες β) Προσωπικότητες του Πόντου που ξεχωρίζουν για την προσφορά τους στους Αγώνες του Γένους και της Εκκλησίας ΣΤ’ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ 1. Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.) 2. Κέντρο Ποντιακών Μελετών (ΚΕΠΟΜΕ) ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Υπόμνημα των Ποντίων προς το Συνέδριο του Παρισιού (1919) για τα δεινοπαθήματα των Ελλήνων του Πόντου και την ίδρυση ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Πόντου ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ & ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ: ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ - ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΠΕΙ» Α’ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΠΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ α) Αξιομνημόνευτα γεγονότα από την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού 1) Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204-1461) 2) Οι εξισλαμισμοί - Οι κρυπτοχριστιανοί 3) Ο Ποντιακός Ελληνισμός της διασποράς κατά την Τουρκοκρατία 4) Η έξοδος των Ποντίων - Η Γενοκτονία του Ελληνισμού της Ανατολής (1914-1922) 5) Η τελευταία φάση του Ελληνισμού στον Πόντο (1919-1922) β) Αξιομνημόνευτα από την Ποντιακή Λαογραφία γ) Αξιομνημόνευτα από το χώρο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β’ ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ α) Στα Εγχειρίδια Ιστορίας β) Στα Νέα Ελληνικά γ) Στη Φυσική Αγωγή και στη Μουσική Τελικές παρατηρήσεις ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΟΝΤΟΥ (όλων των πόλεων και χωριών) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΑΤΟΥ ΤΟΜΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ 9ου ΤΟΜΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΩΝ

	© 2000-2005 Εκδόσεις Κεσόπουλος. Δικαιώματα κατοχυρωμένα. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια.